Finansowe i legislacyjne aspekty transformacji energetycznej w Polsce

Raport Instytutu Finansów podejmuje temat transformacji energetycznej – jednego z największych wyzwań stojących przed Polską w XXI w. Proces ten wzbudza obecnie wiele kontrowersji w społeczeństwach Europy w związku z rosnącymi cenami energii oraz zagrożeniem ubóstwem energetycznym.

Autorzy opracowania tłumaczą podstawy teoretyczne transformacji i wykazują, iż transformacje energetyczne wywoływane przez konkurencję międzypaliwową zachodziły już w przeszłości, obecna napędzana jest jednak przez inne czynniki – politykę, ruchy społeczne i regulacje prawne. Raport w sposób przystępny i pełny wprowadza tematykę zielonej transformacji XXI w., prezentując akty prawne ONZ, UE i RP. Przybliża kwestie polityki energetycznej Polski do 2040 r. oraz opinię społeczną o tej transformacji w Polsce.

Duży nacisk kładziony jest na problem sprawiedliwej transformacji. Omawiane są wyzwania społeczne i gospodarcze regionów objętych procesem. W raporcie znajdują się odpowiedzi na liczne pytania wiążące się z tą problematyką: Ile miejsc pracy zostanie zlikwidowanych w powiecie zgorzeleckim? Z czym będzie się mierzył subregion wałbrzyski? Z jakimi zmianami zderzą się budżety gmin Małopolski Zachodniej? Dlaczego 35 gmin województwa łódzkiego będzie w silny sposób dotknięte negatywnymi skutkami transformacji? Jakie zmiany zajdą w podregionach bialskim, chełmsko-zamojskim i lubelskim?

Transformacja energetyczna to ogromne wyzwanie finansowe, które połączy rząd, samorządy terytorialne, sektor finansowo-ubezpieczeniowy, przedsiębiorstwa niefinansowe oraz osoby fizyczne. Raport przybliża źródła finansowania tego procesu, czyli politykę spójności UE, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, Krajowy Plan Odbudowy, inne fundusze UE, fundusze powiązane z EU-ETS, środki prywatne oraz zielone obligacje.

Na koniec Raport odpowiada na pytanie: jaki jest optymalny miks energetyczny dla naszego kraju? Bazując na analizie konkurencyjności źródeł energii, Raport prezentuje autorskie rozwiązanie optymalne, w którym energia w Polsce będzie pochodziła z: morskich farm wiatrowych (26%), elektrowni jądrowych (16%), biomasy (14%), fotowoltaiki (12%), lądowych farm wiatrowych (9%), gazu (9%), wodoru (3%), elektrowni wodnych (2%) oraz pozostałych technologii lub importu energii (9%).