Polacy chcą więcej państwa, ale bez podnoszenia podatków

Data dodania: 22 grudnia 2023

Instytut Finansów opublikował raport dotyczący opinii publicznej w Polsce w zakresie danin i wydatków publicznych w latach 2022–2023. Badania przeprowadzone przez Zespół Analiz Behawioralnych i Badań Społecznych Instytutu Finansów wykazały, że Polacy chcą, aby państwo robiło więcej na rzecz rozwiązywania problemów w kraju, ale jednocześnie uważają, że daniny w Polsce powinny zostać obniżone.

Sprzeczne oczekiwania

Z badania wynika, że 54% Polaków chce, aby państwo robiło więcej na rzecz rozwiązywania problemów w Polsce. Jednocześnie 54% Polaków uważa, że podatki w Polsce powinny zostać obniżone dla wszystkich, nawet jeżeli oznacza to mniejsze środki na usługi publiczne.

Oczekiwania wobec wydatków publicznych

Polacy uważają, że wydatki publiczne w większości polityk sektorowych i kierunków wydatkowania są w mniejszym lub większym stopniu realizowane na poziomie zbyt niskim. Konieczność podniesienia wydatków publicznych ankietowani wyrażają najczęściej w przypadku:

rent i emerytur (68%)
świadczeń dla osób niepełnosprawnych (67%)
wydatków na służbę zdrowia (64%)
wydatków na psychiatrię i zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży (61%)

Niechęć do podnoszenia podatków

Tymczasem 61% Polaków nie byłoby skłonnych płacić wyższych podatków w celu sfinansowania lepszej jakości usług publicznych.

Opinie na temat systemu podatkowego

Badanie wykazało, że wiedza obywateli co do wielkości wydatków państwa jest nieadekwatna do rzeczywistości. Przykładem tego jest przekonanie ankietowanych, że państwo wydaje najwięcej na administrację, podczas gdy w rzeczywistości największe wydatki publiczne ponoszone są na emerytury i renty, ochronę zdrowia i infrastrukturę.

Duża część respondentów wskazała także, że nie zna zasad naliczania podatków i innych danin publicznych w Polsce (37%) oraz nie rozumie zasad ich naliczania (40%).

Poczucie niesprawiedliwości

Prawie wszystkie daniny publiczne oceniane są jako zbyt wysokie. Najmniej zastrzeżeń co do wysokości podatku Polacy mają do akcyzy na alkohole (wyroby spirytusowe, piwo, wino) i wyroby tytoniowe.

Raport Instytutu Finansów wskazuje, że bardzo ważna dla polskiego społeczeństwa i państwa jest aktualnie edukacja finansowa, upowszechnianie wśród społeczeństwa wiedzy w zakresie podatków i wydatków zarówno rządu centralnego, jak i samorządów terytorialnych. Istotne jest dbanie o przejrzystość wydatków publicznych oraz informowanie o celach podejmowanych działań.

Kluczowym wyzwaniem badawczym do kolejnych badań jest pogłębione zrozumienie kwestii sprawiedliwości systemu danin i transferów.

Wnioski z raportu dla polityki publicznej

Raport Instytutu Finansów przedstawia kompleksowy obraz opinii publicznej w Polsce w zakresie podatków i wydatków publicznych. Wyniki badań wskazują, że Polacy mają ambiwalentne oczekiwania wobec państwa. Z jednej strony chcą, aby państwo robiło więcej na rzecz rozwiązywania problemów w Polsce, z drugiej strony nie chcą płacić wyższych podatków.

Pełna publikacja dostępna jest do pobrania pod adresem: https://infin.gov.pl/raporty/barometr-opinii-spolecznej-w-zakresie-podatkow-i-wydatkow-publicznych-2022-2023/

Zobacz więcej: